آهن آلات، آهنِ‌ ضایعات ...

«آهن آلات، آهنِ‌ ضایعات، فرش و گلیم ... خریدارم ...

آهن، چدن، پنکه، بشکه، چراغ سماور ... خریدارم...

اثاث منزل، لوازم منزل، لباسشویی، ظرفشویی، شوفاژ خریدارم...»

---------------------------------

یکی از مشکلات درجه‌ی دو زندگی در تهران (و شاید ایران) آلودگی صوتی است. منظور از درجه‌ی دو اینه که روز اول و دوم خیلی به چشم نمیاد، ولی بعد از یک مدتی قشنگ میره روی اعصاب آدم.

یکی از بزرگترین عوامل آلودگی صوتی این وانت‌های خریدار آهن و مقوا و لوازم منزل (وانت‌بار‌های ضایعاتی) هستند. اوایل فکر می‌کردم جالبه که همشون یک صدا و لحن دارند که بعد در صحبت با یکی از این عزیزان کاشف به عمل اومد که یک بیزینس جدایی وجود داره که این صدا رو به صورت ضبط شده روی ماشین نصب می‌کنه. شما وارد خودروی نیسان آبی یا ‌وانت‌پیکان سفید می‌شوید، «تکمه‌ی» مربوطه رو می‌زنید و می‌تونید بدون دغدغه و با اطمینان از این‌که تمام مردم شهر از حضور شما در خیابان مطلع می‌شوند به رانندگی‌تون با آرامش ادامه بدید. نظر به اینکه طبق مُرّ قانون نصب بلندگو روی ماشین ممنوع است،‌این بیزینس مذکور بلندگو رو یا پشت پنجره‌ی رادیاتور یا جای دیگه‌ای از خودرو ی شما نصب می‌کنه که دیده هم نشه. برای این‌که در رقابت با سایر وانت‌ها دست بالا رو داشته باشید صدا رو می‌تونید با پرداخت وجهی به شدت بلند بکنید که از ده‌تا کوچه اون‌طرف‌تر هم شنیده بشه. 

الان در ایامِ (به زغم دولتِ فخیمه) پساکرونایی تعداد این وانت بار‌های ضایعاتی‌ به طرز شگفت‌انگیزی زیاد شده. اینجایی که من نشستم تقریبا هر ده دقیقه یکی میاد رد میشه. به سرعت هم رد نمی‌شن‌ها! آروم... آروم ... قشنگ حس می‌کنی یکی با مته‌ی دستی (نه برقی که سریعه) داره خیلی آهسته مغزتون رو سوراخ می‌کنه. جالبه که امروز صبح هم با صدای یکی از همین‌ها از خواب بیدار شدم.(آپدیت: همین الان سه تا شون باهم تو خیابونن! سه تا باهم!‌ باورتون میشه؟!)

حالا این‌که چرا یه دفعه این‌ها زیاد شدند چند تا نظریه براش وجود داره:

۱- احتمالا شبِ عید کاسبی این وانت‌ها خوب بوده چون مردم برای خونه تکونی کلی چیز بیرون می‌ریختند. امسال که شب عید تعطیل بود،‌ کاسبی این عزیزان منتقل شده به الان.

۲- ملت که یک ماه توی خونه بودند و بیکار، ممکنه وقت بیشتری گذاشته باشند وسایلشون رو مرتب کرده باشند و نسبت به سال‌های گذشته چیز دورریختنی بیشتری داشته باشند.

۳- احتمالا با افزایش بیکاری و وضع بد اقتصادی یک‌سری که وانت دارند،  و یا از کار بیکار شدند یا کار معمولشون به اندازه‌ی گذشته نیست، به این کار به عنوان جای‌گزین رو آورده باشند.

۴- فروش یک‌سری خرت‌ و پرت‌های بی‌مصرف یا کم‌مصرف می‌تونه کمک‌ خرجی برای یک‌سری خانوارها که درآمدشون خیلی پایین اومده یا حتی صفر شده باشه. خانواده‌های با شرایط اقتصادی بدتر متاسفانه حتی ممکنه به فروش وسایلی که مورد نیازشون هم هست فکر بکنند. حتما این وانتی‌ها خیلی زیر قیمت می‌خرند، ولی برای مردم آبرومند ممکنه این راه ساده‌تری برای به دست آوردن اندکی پول و گذران یکی دوروز زندگی باشه تا رفتن و سروکله زدن با سمساری و غیره. شاید بهتر شدن کسب و کار این جماعت وانت‌های ضایعاتی بخشی‌اش به این خاطر باشه.

خلاصه این‌که حس دوگانه‌ای نسبت به این وانت بار‌های ضایعاتی  دارم. اصلِ کارِ جمع‌کردن ضایعات و خرت و پرت‌ها کارِ خوبیست که باعث می‌شه (ایشالا) این خرت‌ و پرت‌ها بازیافت بشوند. ولی آلودگی صوتی‌ای که وانت بار‌های ضایعاتی در سطح شهر ایجاد می‌کنند واقعا آزاردهنده و غیرقابل تحمل است. از طرفی هم اگه باهاشون صحبت کنی، اکثرا از وضع بسیار بد اقتصادی و زندگیشون به این کار رو آوردند.

در کنارِ وانت‌بارهای ضایعاتی، یکی دیگه از عوامل جدید آلودگی صوتی نصب این دزد‌گیرهای فوق حساس و با صدای بلند است که به تازگی معمول شدند (قبلا هم بودند آیا؟). اون‌قدر تعدادشون زیاده که خیلی‌وقت‌ها دوتا از دوجا باهم شنیده می‌شوند که دارند آژیر می‌کشند. وقت بازکردن و قفل کردن درب ماشین هم معمول شده که یک صدای بلبلی بلندی که یکی دوثانیه طول می‌کشه از ماشین‌ها بلند می‌شه. این رو در تعداد ماشین‌های دور و بر که ضرب بکنیم حجم وحشتناکی از آلودگی صوتی در تمام طول شبانه‌روز خواهد بود.  این رو اضافه کنید به صدای بلند موتورسیکلت‌ها که هر روز به تعدادشون اضافه می‌شه (به دلیل ارزان‌تر بودن و مشکلات ترافیکی تهران). بخشی دیگه از آلودگی صوتی همیشگی هم که فرهنگ بوق زدن فراوان است،‌ که به هر دلیل موجه و غیرموجهی خیلی راحت آدم‌ها بوق می‌زنند. طرف اومده دم در خونه بوق می‌زنه که سرایدار در پارکینگ رو باز کنه، منتظر زن و بچه‌اش هست بوق می‌زنه که زودتر بیان، می‌خواد به رفیقش که داره رد می‌شه سلام کنه بوق م‌زنه، و کلی مورد دیگه.

حتی اگر از سر و صدای محیط احساس ناراحتی نکنیم،  آلودگی صوتی باعث آسیب به سیستم شنوایی، بالارفتن فشار خون،‌ فشار به اعصاب، ‌ و در نهایت کاهش طول عمر می‌شه*. آلودگی صوتی را جدی بگیریم.

پانوشت:

چند خبر و گزارش فارسی

درآمد روزانه ۲۵ میلیون تومانی با خط خطی کردن اعصاب مردم

شکایت مردم از بلندگوی وانت بارهای دستفروش/ به شهرداری تلفن بزنید

نعره بلندگوی وانت بارها در خیابان های شهر/ شهرداری: متوقف می کنیم ولی دادگاه آزادشان می کند

*چند منبع برای مطالعه‌ی بیشتر

- Few references: For a non-technical report, please see “Burden of disease from environmental noise”, by World Health Organization 

- For a scientific review along with a comprehensive list of references on this subject, please see: Auditory and non-auditory effects of noise on health, Lancet, 2014

- Another good review paper, very new, published this year (2019): The Cardiovascular Effects of Noise, Dtsch Arztebl Int.

- Some believe it is only loud noises that contribute negatively to health  (85dB or higher). Unfortunately it is not just 85 dB or above, even a much lower noise level can have significant health effects. See e.g.: Effects of industrial wind turbine noise on sleep and health